Innowacje w szpitalu.

Kanban w szafce z lekami.

Innowacje kojarzą nam się głównie z nowymi technologiami. Z nowymi sposobami wytwarzania i w konsekwencji z nowymi wyrobami. Dotyczy to także nowych, lepszych wersji znanych wyrobów. Często jest związana z automatyzacją. Ale innowacją może też być metoda wytwarzania przy użyciu znanych (i stosowanych wcześniej) narzędzi w inny sposób, gwarantujący podniesienie standardu, poprawy jakości lub dostępności wyrobu. Taka innowacja zwana organizacyjną, jest oparta na idei szczupłego zarządzania (Lean Management) i polega na ciągłym doskonaleniu zdefiniowanego procesu. Opisana w latach 80 ubiegłego wieku doskonale sprawdza się w przemyśle i usługach. Od wielu lat w krajach najbardziej rozwiniętych zasady Lean wprowadzane są w jednostkach opieki zdrowotnej.
Myślą przewodnią wprowadzania LEAN w przemyśle jest projektowanie procesów, w których minimalizuje się marnotrawstwo, którego nie zauważono na etapie planowania. W przedsiębiorstwach wyróżnia się 7 głównych przejawów marnotrawstwa: nadmierne lub niewłaściwe działania, nadprodukcja, nadmierne i zbędne zapasy, niepotrzebny transport, oczekiwanie, niepotrzebne przemieszczanie zapasów, braki i naprawy. Typy te są na tyle uniwersalne, że można je zaobserwować w każdej sferze ludzkiej działalności.

A jak jest w szpitalu?

Najkrócej tak samo. Doskonałym przykładem jest gospodarka lekiem. Mimo olbrzymiego wysiłku personelu i tak część leków traci termin ważności. Także mimo ciągłego nadzoru w szpitalu nie można całkowicie uniknąć błędów określanych, jako Reguła 6R. Działania takie jak kontrola czy transport, co do zasady nie przynoszą wartości. Pielęgniarki oddziałowe skarżą się przy tym na brak możliwości pełnego nadzoru nad lekami na oddziałach. Wpływa to niekorzystnie na czas poświęcony pacjentowi. Jak w takim przypadku może pomóc koncepcja LEAN? Czy przy pomocy prostych narzędzi i zmianie organizacji można usprawnić nadzór nad gospodarką lekową?

Jak to zmienić?

W celu eliminacji niekorzystnych zjawisk wprowadza się system KANBAN, zwany też systemem dwóch pojemników. Rozwiązanie to uwzględnia, że leki i wyroby medyczne są różnych rozmiarów i kształtów. Jednocześnie uniwersalne pojemniki umożliwiają zmianę położenia. Jest to pojemnik o stałej szerokości i głębokości i różnej wysokości i z regulowanymi przegrodami. W ten sposób użytkownik samodzielnie decyduje podziale wewnątrz pojemnika. Jest to tak zwany system koszy z przegródkami. Kosze mogą być pełne lub ażurowe, przezroczyste lub nie. Dodatkowo w celu zwiększenia funkcjonalności wprowadzono system etykiet. Dla każdego leku lub wyrobu medycznego przewidziano dwie równe przestrzenie, w których są one składowane metodą zasobów połówkowych. Cały niezbędny zasób jest podzielony na początku na dwie równe części. W pierwszej kolejności używa się towarów znajdujących się w przedniej części. Po wyczerpaniu zasobów przedniej części zgłasza się konieczność zamówienia i przekłada zawartość tylnej części do przedniej. Jednocześnie zmienia się etykietę na etykietę wskazująca dokonanie zamówienia. Etykiety są w różnych kolorach i kolory te wskazują stan zapotrzebowania na leki.

Zalety

Zalety takiego rozwiązania:
– optyczna kontrola stanu posiadania, tak zwane zarządzanie wizualne,
– leki i wyroby z różnych serii są oddzielone,
– czytelna procedura zamawiania bez potrzeby ciągłego sprawdzania stanu,
– prosty sposób pobierania laków dla pacjentów,
– w przypadku zmiany sposobu dystrybucji leków z opakowań na dawkę jednostkową nie ma potrzeby dostosowania dotychczasowych rozwiązań,
– oszczędność miejsca,
– oszczędność czasu przy przygotowywaniu leków,
– łatwy dostęp do najczęściej pobieranych leków,
– zunifikowane kosze można dodawać i zastępować w razie uszkodzenia.