Meble medyczne, nośna nazwa, ale co się za nią kryje?
Jakie są cechy mebli medycznych i jakie kryją pułapki? Jaki mają wpływ na bezpieczeństwo pacjentów i personelu? Jaką rolę odgrywają w zapobieganiu i rozpowszechnianiu infekcji? Jakie materiały do produkcji mebli medycznych należy stosować? Te i wiele innych jeszcze pytań wskazują jak bardzo skomplikowaną organizacją jest środowisko szpitalne. Do rozważań przyjęto założenie, że zachodzące w szpitalu zjawiska są podporządkowane pacjentowi i na nim skoncentrowane. Procedury diagnostyczne i lecznicze determinują rozwiązania projektowe. Sam fakt, że w Polsce nie ma zdefiniowanych standardów dotyczących mebli medycznych jest znamienny.
Materiały do produkcji mebli medycznych!
W latach 60 ubiegłego wieku w USA powstała koncepcja Evidence Based Design (Projektowanie oparte na dowodach/badaniach naukowych). Projektowanie na podstawie EBD, pozwala stworzyć środowisko odpowiednie nie tylko dla pacjenta, ale też dla wszystkich użytkowników, wywiera także wpływ na personel, poziom stresu środowiskowego, długość pobytu pacjenta w szpitalu i pozwala zredukować koszty funkcjonowania jednostki leczniczej. W Polsce właściwie jest to nieznany termin (metoda), co widać nawet w nowo projektowanych szpitalach. Na świecie nie można dziś rozpocząć poważnej dyskusji dotyczącej wyposażenia szpitala pomijając wytyczne wynikające z metody projektowania opartego na dowodach. EBD skupia się na dwóch kierunkach. Pierwszy to projektowanie nowych szpitali według najnowszych zdobyczy wiedzy. Drugi to przystosowywanie już istniejących szpitali, co jest zdecydowanie większym wyzwaniem. Skupiając się tylko na małym wycinku ogromnego zagadnienia należy odnieść się do roli, jaką odgrywają meble w szpitalu.
Jakie cechy?
Najważniejszymi cechami mebli są trwałość i łatwość czyszczenia, czyli utrzymania na odpowiednim poziomie czystości mikrobiologicznej. Cechy te eliminują powierzchnie porowate i teksturowane. Powierzchnie materiałów, z których są wykonane meble do pomieszczeń medycznych powinny uniemożliwiać także rozwój mikroorganizmów. Inną istotną cechą jest też łatwość naprawy w celu przywrócenia stanu umożliwiającego dalsze użytkowanie. Powinny być także odporne na wilgoć i wodę, ze względu na bardziej prawdopodobny wzrost szkodliwych organizmów w środowisku mokrym i ciepłym. Materiały do produkcji mebli medycznych powinny być pozbawione elementów organicznych, na przykład drewna lub powszechnie stosowanej typowej płyty wiórowej (wyjątkowo nieodpornej na wilgoć). Materiały takie jak metal i twarde tworzywa sztuczne w tym kompozyty, mniej sprzyjają rozwojowi drobnoustrojów. W badaniach prowadzonych na potrzeby EBD wykazano, że materiały porowate oraz organiczne sprzyjają przetrwaniu mikroorganizmów. Także łączenia materiałów powinny być bezszwowe i bez trudnodostępnych miejsc. Udowodniono, że materiały zawierające „szwy” nawet po myciu i dezynfekcji mogą przechowywać patogeny. Prowadzone badania w tym zakresie oraz ścisła współpraca środowiska naukowego z producentami i dostawcami doprowadziły do powstania całego szeregu nowych materiałów spełniających kryteria.
Wyniki analizy
Wyniki analizy związanej z kontrolą zakażeń i zagrożeniami epidemiologicznymi jednoznacznie wskazują na rolę, jaką pełnią meble. Kontakt skóry ludzkiej z „zabrudzoną” powierzchnią mebli prowadzi do przeniesienia patogenów do innego środowiska i możliwość rozpowszechnienia infekcji. Wnioski z prowadzonych badań doprowadziły do znanego stwierdzenia dotyczącego mebli – „jeśli nie możesz ich wyczyścić to ich nie kupuj”. Dlatego tak ważnym jest, aby producent lub dostawca mebli medycznych „udowodnił”, że materiały do produkcji mebli medycznych zastosowane w jego meblach medycznych są bezpieczne. Aby pokazał, jaką przeprowadził analizę ryzyka. Aby wskazał jak należy je myć i dezynfekować, jakie do tego celu należy użyć środki i metody. Używając języka informatycznego, przy wyborze mebli i ich wykończeniu należy określić kompatybilność zastosowanych materiałów ze środkami stosowanymi do czyszczenia, detergentami i środkami dezynfekcyjnymi. Dostawca powinien też określić metody kontroli i określić sytuacje, kiedy meble nie nadają się już do dalszego użytkowania. W jaki sposób powinien to uczynić? Powinien przedstawić deklarację zgodności lub deklarację właściwości użytkowych, w których zawrze wszystkie poruszone powyżej kwestie. O tym jak wyglądaj powierzchnie mebli w badaniach według zasad EBD w następnym wpisie.
